Wij mensen hebben een linker en een rechterhelft. Deze staan in een voortdurende wisselwerking met elkaar. Als door een of andere ingreep deze wisselwerking onmogelijk wordt gemaakt, blijken allebei de helften hun eigen functie te hebben.
Dit werd vorige eeuw in de jaren 70 ontdekt door Julian Jaynes en Roger Sperry bij de behandeling van epilepsiepatiënten. Ze ontdekte dat scheiding tussen de twee hersenhelften de patiënt in twee nogal verschillende persoonlijkheden splitste. Deze ‘split-brain’ chirurgie werd op meerdere plaatsen in de wereld toegepast. en iedere keer weer bleek dat na de operatie de patiënt beschikte over 2 gescheiden bewustzijnscentra die onafhankelijk van elkaar functioneren.
De linker hersenhelft stuurt taken aan, verbanden leggen tussen begrippen, meten, organiseren, klok kijken, iets in het geheugen opslaan, heel veel rationele activiteiten. De rechter hersenhelft stuurt de functies aan zoals ruimtelijke oriëntatie, muzikaliteit, beeldvorming en verbeeldingskracht.
Kort samengevat komt het erop neer dat je linker hersenhelft staat voor het rationele, denkende aspect, en de rechterhelft meer voor het gevoelsmatige en intuïtieve aspect in het bewustzijn.
Als we ons wat verder verdiepen, is dat ons gevoel van identiteit, daarmee bedoel ik, het voor ons meest unieke zelf, wat we bedoelen als we het over ‘ik’ hebben zijn inhoud krijgt van de hersenhelft die het meest overheerst. Iemand die dus vooral vanuit zijn linkerhersenhelft functioneert, zal voornamelijk zijn verstandelijke instelling beschouwen als zijn ware ‘ik’. Iemand met een meer dominerende rechterhelft zal juist zijn gevoelskant, en zijn intuïtie als zijn ware ‘ik’ beschouwen.
Als we de wereld meer waarnemen vanuit onze rechterhersenhelft zien we niet de mens als beheerser en beheerder van de wereld, maar als waarnemer en deelnemer. Vanuit deze helft hebben we niet de neiging om overal een oorzakelijke verklaring voor te hebben, maar wel de intentie om alles in ons op te nemenen ons te verwonderen over alles wat is.
We beschouwen ons dan meer als onderdeel van het geheel. Je krijgt dan meer een holistische houding.
Kenmerken van een holistische houding zijn
- Veel waarde hechten aan intuïtie, iets aanvullen zonder te beredeneren of je het kan bewijzen
- Je bij voorkeur uiten in beelden, woorden hebben veelal een rationele betekenis
- Grote ontvankelijkheid voor beeldende kunst, muziek, poëzie of andere vormen van creatieve expressie
Als we dan even verder kijken naar wat intuïtie dan is. Onder intuïtie verstaan we het vermogen om iets aan te voelen, te begrijpen, te weten zonder dit te kunnen beredeneren of te kunnen bewijzen. Carl Custav Jung hechte ook grote waarde aan intuïtie, en erkende dat de werking ervan nogal mysterieus is.
Als we dan kijken naar creativiteit, en dan bedoel ik niet het vermogen tot scheppen van kunstzinnige producten. Ik bedoel dan een creatieve levenswijze. Een levenswijze waarin je op een bepaalde manier met situaties omgaat. Je bent dan heel vindingrijk, en je bent dan bezig met je leven voortdurend op een eigen authentieke wijze vorm te geven. Een levenswijze waardoor je steeds in een vernieuwende beweging zit. Met creatief zijn put je uit een bron die we niet met onze zintuigen kunnen waarnemen en het overstijgt het redenerende denken.
De bron waarover ik het heb, ligt in je onderbewustzijn, of misschien nog wel dieper, en hoger in je hoger bewustzijn. Het is een mysterieus gebied waarvan de verbeeldingskracht van de menselijke geest een belangrijkste functie heeft.
Je zou ook wel kunnen zeggen dat je put uit het ‘veld’, de kosmos, het universum’ ect. Het komt ergens vandaan wat we niet kunnen beredeneren.
Dit creatieve proces is gelieerd aan de rechterhelft. Het creatieve proces doorloopt als het ware door 2 processen. De eerste fase is die van inspiratie. Elk creatief proces start met innerlijke leegte, er zijn geen heldere gedachten. Er zijn wel sterke emoties die zelfs innerlijk als een enorme chaos kunnen worden beleefd. Je staat ‘open’ voor beelden en vage ideeën die opkomen. Deze kunnen opkomen door een indruk die we opdoen in de buitenwereld, maar zeker ook vanuit de binnenwereld. Zodra er emotionele beelden mee in aanraking komen, gaan we deze vage ideeën verhelderen. Ze werken door in onze geest.
In de tweede fase komt de drang tot vormgeving. Dit is een moment dat er een belangrijk verandering plaats vindt. Er komt een soort van focus op één oplossing.
Dit is een moedig besluit want vanaf dat moment geef je de vrijheid van de inspiratiefase op. Tot dat moment lag alles nog open.
Zo zie je dat je allebei je hersenhelften nodig hebt bij een creatief proces. In de inspiratiefase gebruik je vooral je rechterhersenhelft, en is de tijd daar om hier vorm aan te geven, dan is het moment daar dat je, je linker hersenhelft gaat inzetten.
Welke hersenhelft domineert bij jou? Ben jij iemand die een creatieve levenswijze erop na houdt? Iemand die vanuit intuïtie leeft? Of beredeneer jij alles? Verklaar jij alles? Waarschijnlijk herken je van allebei een beetje. Of heb jij een hersenhelft die echt heel dominant aanwezig is?
Reactie plaatsen
Reacties